İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği’nin (İDDMİB) hazırladığı “TR-METALENDEKS Türkiye Metal Sanayi İhracat Endeksi” temmuz ayı verileri açıklandı. Haziran ayında Kurban Bayramı tatili nedeniyle iş günü sayısının azalması ve İsrail-İran gerilimi gibi jeopolitik gelişmelerin etkisiyle gerileyen endeks, temmuzda miktar ve değer bazında dikkat çekici bir artış gösterdi. Birim değer endeksinde ise yalnızca sınırlı bir yükseliş kaydedildi.
Rapora göre temmuz ayında küresel pazarlarda ticaret müzakereleri belirleyici olurken, tarife belirsizlikleri sanayi faaliyetlerini olumsuz etkiledi. Ayın ilk yarısında müzakere iyimserliğiyle yükselen metal fiyatları, son günlerde sert düşüşler yaşadı. Bakır fiyatlarında belirgin gerileme görülürken, alüminyum ve çelikte zayıf ve durağan bir seyir hakim oldu. Ukrayna merkezli ABD-Rusya geriliminin tırmanması da piyasalardaki temkinli havayı pekiştirdi.
Türkiye Güvenli Tedarikçi Olarak Öne Çıktı
Haziran ayında 113,02 puan olan miktar endeksi, temmuzda 137,97 puana yükseldi. Değer endeksi ise 143,69 puandan 176,11 puana çıkarak 2024’ün aynı döneminin üzerinde gerçekleşti. Birim değer endeksi ise 127,14’ten 127,65 puana sınırlı bir artış kaydetti. Ortalama ihracat birim fiyatı 4,75 dolar/kg’dan 4,77 dolar/kg’a çıktı.
Yurtiçinde temmuz ayında finansal dalgalanmaların ardından Merkez Bankası’nın sıkılaştırma adımlarının etkileri hissedildi. İç talepte yavaşlama, sanayide zayıflama ve konkordatolarda artış yaşanırken, dövize olan talebin düşmesiyle TL varlıklara dönüş başladı ve rezervlerde toparlanma görüldü. TCMB, politika faizini 300 baz puan indirerek kredi faizlerini yüzde 57 seviyelerine çekti ancak oranlar halen yüksek seviyesini koruyor.
Küresel Sanayi PMI Verilerinde Karışık Tablo
Küresel sanayi PMI temmuzda 50,3’ten 49,7 puana inerek yeniden daralma bölgesine geçti. Çin ve ABD’de veriler gerilerken, Avrupa Birliği sanayi PMI’ı 49,8 puan ile son iki yılın zirvesine çıktı. Türkiye’de ise İSO Sanayi PMI 45,9 puana gerileyerek son 32 ayın en düşük seviyesini gördü.
Küresel metal sanayi üretim PMI verisi 47,8’den 47,2 puana inse de daralma yavaşladı. Avrupa metal sanayi üretim PMI’ı 46,9’dan 47,3 puana çıktı. Ancak ABD’nin yüksek gümrük tarifelerinin Avrupa sanayisini olumsuz etkilemesi bekleniyor.
ABD’nin 1 Ağustos’ta açıkladığı nihai tarifeler sonrası belirsizliklerin azalmasıyla birlikte yılın son çeyreğinde siparişlerde hareketlenme öngörülüyor. Metal fiyatlarında dalgalanma ihtimali yüksek olsa da genel yönün zayıflama olacağı tahmin ediliyor. Türkiye’ye yönelik ilave tarife oranlarının ABD pazarındaki avantajı sınırlı tutacağı, TL’deki değer kaybının ise ihracata olumlu yansıyacağı ifade ediliyor.
Beklenti Endeksi Durağanlığı İşaret Ediyor
İhracat pazarlarında toparlanma sinyallerinin henüz görülmediği belirtilen beklenti endeksi sonuçlarına göre, temmuz ayında ihracat siparişleri hafif geriledi. Alıcıların fiyat baskısı ve indirim talepleri sürerken, kar marjları küresel rekabetin etkisiyle baskı altında kaldı. Yurtiçinden alınan siparişler de sınırlı azaldı.
Raporda ilave sıkılaşma adımlarının iç talebi yavaşlattığı, üretimin hafif gerilediği, nihai ürün stoklarının ise azaldığı bilgisi paylaşıldı. Ham madde ve girdi stoklarının ise önceki aya göre değişmediği belirtildi.
