İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) tarafından hazırlanan ‘TR-METALENDEKS: Türkiye Metal Sanayi İhracat Endeksi’ sonuçları açıklandı. İhracatta önemli bir artış gerçekleşirken, metal sanayi ihracat miktar endeksi 110,05 puandan 2024 150,62 puana yükseldi. Böylece, endeks 2022 yılı Haziran ayından sonraki en yüksek seviyesine ulaşarak, pazarlardaki ilk toparlanma işaretlerini gösterdi.
Ortalama Birim Fiyatlarındaki Düşüş
Açıklanan sonuçlara göre, ihracat ortalama birim fiyatları önceki ay 4,64 dolar/kg iken düşüş yaşadı ve 4,46 dolar/kg olarak gerçekleşti. 2022 yılı ilk çeyreğinden sonra miktar endeksi, Rusya-Ukrayna savaşının etkileriyle uzun süreli bir gerilim eğilimi içindeydi. Ancak, endeksin önemli bir geri dönüş gösterdiği ve pazarlardaki ilk toparlanma işaretlerinin görüldüğü bildirildi.
Küresel Pazarlarda Yavaş ve Kırılgan Toparlanma
Endekste yer alan sonuçlara göre, küresel pazarlarda yavaş ve kırılgan bir toparlanma yaşanıyor. İhracat pazarlarının koşulları durağan ve zayıf kaldı. Büyük merkez bankalarının faiz indirimlerinin ötelenmesi canlanmayı geciktirdi. İlk faiz indiriminin Avrupa Merkez Bankası’ndan geleceği ifade edildi. Küresel sanayi PMI verisi ikinci ay üst üste büyüme gösterdi, ancak sanayi tarafındaki toparlanmanın oldukça kırılgan ve yavaş olduğu belirtildi.
Metal Fiyatlarında Dalgalanma
Küresel metal sanayi PMI verisi, uzun süre sonra 50,1 puan ile büyüme gösterdi. Metal fiyatlarında arz endişesi ile artışlar ve dalgalanmalar yaşandı, ancak talep tarafında fiyat artışlarını destekleyecek bir toparlanma olmadı. Jeopolitik risklerin canlı kalarak küresel ekonomiyi ve ticareti sınırlamaya devam ettiği, navlun fiyatlarının yeniden yükseldiği ve Orta Doğu ile Rusya-Ukrayna çatışmalarının etkilerinin sürdüğü belirtildi.
Türk Lirası Değer Kazandı
Ekonomi programının uygulanmasındaki kararlılık ile para ve maliye politikasında atılan sıkılaşma adımları sonrası programa güvenin yeniden sağlandığı açıklandı. Yurt dışından önemli bir kaynak girişi yaşandı ve yerleşiklerin de dövizden TL’ye geçmeye başlamasıyla Türk lirası değer kazandı. Döviz rezervlerinin hızla iyileştiği belirtildi. Enflasyonun zirveye ulaşmasının ardından dezenflasyon süreci başladı. Sıkılaşma politikalarının etkilerinin daha çok hissedildiği, İSO Sanayi PMI endeksinin 48,4 puana gerilediği kaydedildi.
İhracat Miktar Endeksinde Önemli Sıçrama
Metal sanayi ihracat miktar endeksinin çalışma gün sayısının normalleşmesi ve biriken siparişlerin yüklenmesi ile artış gösterdiği açıklandı. Endeks, 110,05 puanken, 150,62 puana çıkarak son yılların en yüksek seviyesine ulaştı. Metal sanayi ihracat değer endeksi de miktardaki artışa bağlı olarak 136,55 puandan 179,82 puana yükseldi. İhracat birim fiyatlarındaki düşüşe rağmen, ihracat değeri önemli ölçüde arttı. Metal sanayi ihracat birim değer endeksi ise 124,09 puanken 119,39 puana geriledi. Dünya metal fiyatlarında önemli artışlar ve dalgalanmalar gerçekleşti, ancak ihracat pazarlarında fiyatların düşürülmesi baskısı sürdü.
Alınan ihracat siparişleri sınırlı da olsa artış gösterdi ve talep tarafında toparlanmanın ilk işaretleri görüldü. Alıcıların fiyat baskısı ve fiyat indirim talepleri devam etti, ancak alınan siparişlerde ihracat birim fiyatları sınırlı ölçüde yükseldi. Alınan ihracat siparişlerindeki kâr marjları küresel rekabetin etkisiyle gerileme eğilimindeydi, ancak düşüş durağanlaştı. Yurtiçinden alınan siparişler yavaşlayarak düştü ve sıkılaştırma politikalarının etkileri görüldü.
Üretim artışıyla birlikte, hammadde ve girdi stokları yeniden yükseldi. Üretim artışı ve ihracat siparişlerindeki artış nedeniyle hammadde ve girdi stokları arttı. Nihai ürün stokları ise sınırlı ölçüde düşerken, ihracatta yüksek yüklemeler yapıldı.
