2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi ile yapay zekâdan kuantum teknolojilerine, uzay çalışmalarına kadar birçok alanda devrim niteliğinde adımlar atılıyor.
Bu strateji, “Milli Teknoloji Hamlesi” vizyonu çerçevesinde, Türkiye’yi yüksek teknolojili ürünlerin üretimi ve ihracatında dünyada söz sahibi ülkelerden biri haline getirmeyi amaçlıyor.
Yüksek teknoloji, dijital ekonomi, yeşil dönüşüm, küresel entegrasyon ve yapısal dönüşüm. Belge kapsamında, 100 ayrı strateji ve 20 makro hedef tanımlandı. En dikkat çekici hedeflerden biri, yüksek teknolojili ürün ihracatının üç katına çıkarılarak 30 milyar dolara, orta-yüksek teknolojili ürün ihracatının ise 180 milyar dolara yükseltilmesi.
Yerli ve Milli Üretimde Atılım
Stratejide savunma sanayii, yapay zekâ, yarı iletken teknolojiler, ilaç, tıbbi cihazlar, mobilite ve yenilenebilir enerji gibi alanlarda yerli üretim kapasitesinin artırılması öne çıkıyor. Bu doğrultuda 37 özel program ve proje hayata geçirilecek. Bunlar arasında HIT-30 Yüksek Teknoloji Yatırım Programı, Ulusal Çip Konsorsiyumu ve Mega Endüstriyel Parklar gibi önemli başlıklar bulunuyor.
Sanayileşme İcra Komitesi koordinasyonunda kamu alımlarında yerli ve milli ürünlerin tercih edilmesi sağlanacak, teknolojik bağımsızlık için önemli bir adım atılacak.
Tematik Çağrılar ve Stratejik Teşvikler
Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı çerçevesinde, yüksek teknolojili alanlarda tema bazlı çağrılar düzenlenecek. Özellikle mobilite, e-mobilite, biyoteknoloji ve yenilenebilir enerji teknolojileri gibi alanlarda özel teşvik mekanizmaları devreye alınacak. HIT-30 Programı kapsamında yakıt hücreli araçlar, hızlı raylı sistemler, insansız araçlar ve mikro mobilite gibi sektörlerde çağrılar yapılacak.
Yeni yatırım teşvik sistemiyle teşvik süreçleri sadeleştirilecek ve seçici bir yaklaşımla stratejik öneme sahip projeler desteklenecek. Bölgesel farklılıkları azaltmak ve yerel kalkınmayı hızlandırmak amacıyla illerin potansiyeline göre özel projeler öne çıkarılacak.
Savunma ve Uzayda Yeni Hedefler
Türkiye, savunma sanayiindeki başarısını daha da ileriye taşımak için KAAN adlı milli muharip uçağın seri üretimine geçecek. Ayrıca, insansız hava ve denizaltı araçları ile entegre hava savunma sistemleri geliştirilecek. Bu teknolojilerin sivil alanlara taşınması da sağlanacak.
Uzay teknolojileri de stratejide önemli yer tutuyor. Milli Uzay Programı çerçevesinde Ankara’da uzay odaklı bir teknopark kurulacak. Yerli uydu ve uzay araçları üretimi desteklenecek.
Ar-Ge ve Girişimcilikte Güçlü Atılım
Türkiye, yüksek teknoloji odaklı girişimcilik ekosistemini büyütmeyi hedefliyor. 2030 yılına kadar teknoloji girişimi sayısının 100 bine, Turcorn’ların toplam değerinin ise en az 100 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Girişim sermayesi yatırımlarının 20 milyar dolar düzeyine çıkarılması planlanıyor.
Yapay zekâ, siber güvenlik, biyoteknoloji gibi alanlarda Ar-Ge ve yatırım teşvikleriyle ihracat artışı hedefleniyor. Bu amaçla kamu destekli fonlar, sektör ve tema bazlı girişim sermayesi fonlarına yönlendirilecek.
Kuantum, Nükleer ve Süperbilgisayar Adımları
Strateji kapsamında TÜBİTAK bünyesinde Ulusal Kuantum Enstitüsü kurulacak ve bu alandaki araştırmalar koordine edilecek. Ayrıca nükleer bilimler ve radyasyon teknolojileri için Nükleer Teknopark, yapay zeka araştırmaları için Süperbilgisayar Yatırım Programı da gündemde.
Stratejik sektörlerde (çip, biyoteknoloji, petrokimya vb.) çok ortaklı ulusal konsorsiyumlar desteklenecek ve yerli teknoloji girişimlerinin önünü açacak altyapılar oluşturulacak.
Sosyal Destekli Otomotiv Politikası
Strateji belgesinde yer alan dikkat çekici bir diğer uygulama ise “İlk Arabam Yerli Otomobil Aile Destek Programı.” Bu programla, üç veya daha fazla çocuğu olan dar gelirli ailelerin yerli otomobil alabilmeleri için uzun vadeli finansman imkânı sunulacak.
