Gelişen teknoloji, değişen tüketici ve ürün içerikleri, tüketici kararlarını etkileyen faktörlerin başında geliyor; ambalaj bu kararları büyük oranda etkiliyor. Üreticiler ise tüketicilerin satın alma süreçlerini nasıl etkileyebileceklerini ve tüketici davranışlarını nasıl şekillendirebileceklerini araştırıyor.
Konuyla ilgili düşüncelerini aktaran İstanbul Nişantaşı Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Uğur Batı, markayı temsil eden ambalajın artık ürünü korumasının yanında satış ve marka itibarı için de daha değerli hale geldiğini ifade etti. Batı, “Günümüzde markaların tüketicilere ulaşmak ve onların dikkatlerini çekmek için kullandığı birçok strateji bulunmaktadır. Bu stratejilerin içinde duyusal pazarlama, özellikle son yıllarda önemli bir yer edinmeye başladı. Duyusal pazarlama, tüketici duyularını etkileyerek satın alma kararları üzerinde olumlu etkiler yaratma amacını taşıyan bir yaklaşımdır.” şeklinde konuştu.
Batı, duyusal pazarlamanın temel ilkesinin insanların beş duyusunun (görme, işitme, dokunma, koku, tat) etkisiyle oluşan izlenimlerin ve deneyimlerin, kullanıcıların ürünler ve markalar hakkındaki algılarını şekillendirdiğini ifade ediyor. Özellikle ürün görselinin, insanların satın alma süreçlerinde kritik bir rol oynadığı biliniyor. Yapılan araştırmalara göre; insanlar edindikleri bilgilerin yüzde 83‘ünü görsel yolla elde ediyorlar. Bir ürünün renginden şekline, satış noktasındaki konumlandırmasına kadar birçok görsel faktör, satışların artırılmasında önemli bir etken olarak öne çıkıyor. Ürün ambalajları, renk seçimleri, görsel düzenlemeler ve vitrin düzenlemeleri gibi unsurlar, tüketicileri etkilemek ve markanın hafızasında yer edinmek için kullanılan önemli araçlar arasında bulunuyor.
Prof. Dr. Batı, diğer bir etkili duyusal pazarlama yönteminin işitme duyusu olduğunu söyleyerek Coca Cola örneğini verdi: “Sesler, zorlayıcı duygusal tepkilerini tetikleyebilir ve ürün ya da markanın karakterini vurgulayabilir. Örneğin; Coca Cola’nın açılış sesi gibi sesli sesler, alıcı zihninde kalıcı izler bırakabilir ve markanın tanınabilirliğini arttırabilir.”
Ambalaj Tasarımı, Tüketici Kararını Büyük Oranda Etkiliyor
Batı, ambalaj tasarımının tüketicinin satın alma kararlarında kritik bir rol oynadığını vurgulayarak özellikle görsel, dokusal ve kokusal unsurların kullanılarak tüketicilere çeşitli duygusal ve algısal deneyimler sunulabileceğini belirtiyor. Batı aynı zamanda, yeni nesil tüketicilerin genellikle farklı tercihlere sahip olabileceğini ifade ediyor ve bu tercihleri aşağıdaki başlıklar altında açıklıyor:
- Estetik ve Görsel Çekicilik: Yeni nesil tüketiciler, ürün ambalajının estetik açıdan çekici olmasını önemserler. Şık, modern ve özgün tasarımlar tercih edilir. Ambalajın renkleri, şekli ve desenleri tüketicilerin görsel zevkini tatmin etmeye yönelik olmalıdır.
- Çevresel Duyarlılık: Günümüzde çevresel konulara duyarlılık arttığından, yenilikçi ve sürdürülebilir ambalaj tercih edilir. Yenilikçi ambalaj tasarımları ve çevre dostu malzemelerin kullanımı, yeni nesil tüketicilerin tercihlerini etkileyebilir.
- Hikâye Anlatımı: Ürünlerin ve markaların arkasındaki hikayeler tüketiciler için önemlidir. Ambalaj tasarımı, bu hikâyeyi iletebilecek şekilde tasarlanabilir. Markanın kökeni, ürünün üretim süreci veya ürünün hedeflediği deneyim gibi unsurlar, tüketicilerin bağ kurmasına yardımcı olabilir.
- Pratiklik ve Kullanım Kolaylığı: Yeni nesil tüketiciler, ambalajın pratikliğine ve kullanım kolaylığına da değer verir. Kolay açılabilir, tekrar kapatılabilir veya taşınabilir ambalajlar tercih edilebilir.
- Kişisel Deneyim: Tüketiciler, ürünü satın alırken kişisel bir deneyim yaşamak isterler. Ambalaj tasarımı, bu deneyimi artırıcı unsurlar içerebilir. Örneğin, ürünü denemeye teşvik eden örnekler veya sürpriz hediyeler içerebilir.
- Tüketici İncelemeleri ve Sosyal Etkileşim: Yeni nesil tüketiciler, diğer tüketicilerin deneyimlerini önemserler. Ambalajda, ürünün aldığı olumlu yorumları veya sosyal medya etkileşimlerini vurgulayan unsurlar bulunabilir.
- Dijital Entegrasyon: Akıllı telefonların yaygın kullanımıyla birlikte, ambalaj tasarımları dijital içeriklere yönlendirebilecek QR kodları veya diğer bağlantıları içerebilir. Bu, tüketicileri marka ve ürünle daha fazla etkileşime teşvik edebilir.
- Marka Bağlılığı: Tüketiciler, ambalaj tasarımının markayı yansıtmasını ve marka bağlılığına katkıda bulunmasını beklerler. Tutkulu bir marka takipçisi olan yeni nesil tüketiciler, markanın değerlerini ve kişiliğini ambalaj tasarımında görmek isterler.