Avrupa Birliği’nin Horizon Europe programı desteğiyle hayata geçirilen GRECO projesi, çevre dostu gıda ambalajları geliştirmeyi hedefliyor. Biyobazlı, biyolojik olarak parçalanabilir ve geri dönüştürülebilir yeni nesil ambalaj çözümlerini merkeze alan proje, sürdürülebilirlik odaklı plastik dönüşümünde önemli bir adım olarak öne çıkıyor.
Proje kapsamında, polilaktik asit (PLA) bazlı yeni kopolimerler, fonksiyonel kaplamalar ve yenilikçi katkı maddeleri geliştirilecek. Aynı zamanda çevreyle uyumlu katalizörlerle üretim süreçlerinin ekolojik etkisi azaltılacak. GRECO, gıda ambalaj sektörüne yönelik bu yeni malzemelerin teknik, ekonomik ve çevresel açıdan uygulanabilirliğini bütünsel bir yaklaşımla ortaya koymayı amaçlıyor.
GRECO’nun resmi başlangıcı, 16-17 Haziran 2025 tarihlerinde İspanya’nın Valensiya kentinde bulunan AIMPLAS Plastik Teknoloji Merkezi’nde gerçekleştirilen toplantı ile yapıldı. Projeye, TotalEnergies Corbion, INNOTECH COEXPAN-EMSUR ve European Bioplastics üyeleri de dâhil olmak üzere toplam 22 ortak katkı sunuyor. Koordinatörlük görevini ise Yunanistan’daki Selanik Aristoteles Üniversitesi (AUTH) üstleniyor.
AUTH’den Prof. Dimitrios Bikiaris, GRECO’nun temel hedefinin; Avrupa’da yürürlüğe giren yeni Ambalaj ve Ambalaj Atıkları Yönetmeliği’ne uyumlu, düşük çevresel etkiye sahip biyoplastik çözümler sunmak olduğunu ifade etti. Bikiaris’e göre bu çözümler, sürdürülebilir tasarım ilkeleri doğrultusunda, hem çevreye hem de kullanıcı sağlığına duyarlı ürünlerle atıkların azaltılmasına katkı sağlayacak.
Raf Ömrünü Uzatan Akıllı Ambalajlar
Proje kapsamında geliştirilecek ambalajlar; peynir, işlenmiş ve taze et ürünleri, meyve ve kuruyemiş gibi farklı gıda kategorileri için hem esnek hem sert yapı formlarında üretilecek. Bu ambalajların nem ve aroma kaybını önleyerek gıdaların raf ömrünü uzatması bekleniyor.
AIMPLAS bünyesinde yürütülen çalışmalarda ise reaktif ekstrüzyon (REX) teknolojisi ön plana çıkıyor. Sürdürülebilir Kimya baş araştırmacısı Belén Monje, bu yöntemin PLA bazlı kopolimerleri geliştirmede çevre dostu bir kimya aracı olarak öne çıktığını belirtti. Monje, geliştirilecek malzemelerin Teknoloji Hazırlık Seviyesi (TRL) 7’ye kadar ölçeklendirilmesinin hedeflendiğini de sözlerine ekledi.
Geri Dönüşüm, Kompostlama ve Biyobozunurluk Testleri
GRECO projesi, sadece ürün geliştirmekle sınırlı kalmayarak kullanım ömrü sonu senaryolarını da ele alacak. Geliştirilecek PLA kopolimerler; mekanik ve kimyasal geri dönüşüm yöntemleriyle hem açık hem de kapalı döngü sistemlerde test edilecek. Ayrıca evsel ve endüstriyel kompostlama koşullarında malzemelerin biyobozunurluk düzeyi ölçülecek.
Doğal ortamlardaki (su, toprak, deniz) biyolojik parçalanabilirlik testleri de projenin önemli bir ayağını oluşturuyor. Elde edilen verilerin, TÜV AUSTRIA ve DIN CERTCO gibi kurumların biyobozunurluk sertifikasyon sistemlerini güncellemesine katkı sunması bekleniyor.
Tüketici Odaklı ve Politika Destekli Bir Dönüşüm
GRECO, yalnızca teknik boyutta değil, tüketici algısı ve beklentileri konusunda da kapsamlı bir analiz gerçekleştirecek. Proje kapsamında yürütülecek niteliksel ve niceliksel araştırmalarla, geliştirilen malzemelerin sürdürülebilirlik, erişilebilirlik ve kullanım kolaylığı gibi parametrelerde tüketici beklentilerini ne ölçüde karşıladığı değerlendirilecek.
European Bioplastics Genel Müdürü Hasso von Pogrell ise GRECO’nun, Avrupa’nın Biyoekonomi Stratejisi kapsamında endüstriyel kapasiteyi koruma hedefi açısından önemli bir örnek oluşturduğunu dile getirdi. Von Pogrell, biyoplastik dönüşümünde başarı için tüm paydaşların iş birliği içinde hareket etmesi ve kamu politikalarının bu süreci desteklemesi gerektiğini vurguladı.
Horizon Europe kapsamında 10117766 numaralı Hibe Anlaşması ile 7,6 milyon avro bütçe ile finanse edilen GRECO projesi, Avrupa’nın döngüsel ekonomi ve yeşil dönüşüm hedeflerine yönelik somut adımlar atmayı sürdürecek.
