Son yıllarda Çin’den yapılan döküm ürünleri ithalatında dikkat çekici bir artış yaşanıyor. Özellikle otomotiv ve makine sektörlerinde Çin menşeli ürünlerin pazardaki ağırlığı giderek artarken, yerli üretimde gözle görülür bir azalma söz konusu.
Verilere göre, otomotiv grubuna yönelik metal döküm parça ithalatı 2022-2024 döneminde miktar bazında yüzde 18,5 oranında artarken, sadece Çin’den yapılan ithalat yüzde 55,53 oranında yükseldi. Makine grubunda ise tablo daha çarpıcı: 2021’de 8 bin ton seviyesinde olan Çin kaynaklı ithalat, 2024 yılında 32 bin tona çıkarak yaklaşık yüzde 300’lük bir sıçrama gösterdi.
Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği (TÜDÖKSAD) Başkanı Kadir Efe, Çin’den gelen ürünlerin kalıp ve makine sektörlerinin ardından döküm sanayisinde de ciddi bir rekabet baskısı oluşturduğunu belirtti. Efe, “Özellikle demir döküm ürünlerinde, pik ve sfero dökümlerde üretimimiz yaklaşık yüzde 20 azaldı. Buna karşın alüminyum döküm tarafında otomotiv sektörüne bağlı olarak yüzde 2’lik bir artış yaşandı. Genel toplamda ise üretimimiz yüzde 14 oranında geriledi,” dedi.
Avrupa’da 2024 yılı itibarıyla döküm üretiminin yüzde 20 oranında azaldığına dikkat çeken Efe, Türkiye’nin bu pazardaki yüzde 21’lik payını korumaya çalıştığını söyledi. Türkiye, üretim hacmi açısından dünya sıralamasında yedinci, Avrupa’da ise ikinci sırada yer alıyor.
İhracatta Düşüş, Değerde Artış
Efe ayrıca, ihracatta yüzde 15’lik bir daralma yaşandığını, ancak buna rağmen kilogram başına ihracat gelirinde artış olduğunu belirtti. “Toplam ihracat değerindeki kayıp yüzde 7,6 seviyesinde kaldı. Yani katma değeri yüksek ürünlerle bu düşüşü kısmen dengeleyebildik,” dedi.
İç pazarda da Çin etkisinin giderek hissedildiğini ifade eden Efe, özellikle otomotiv grubu debriyaj parçalarında ithalatın yarısının Çin’den geldiğini vurguladı. “2022 yılında otomotiv grubu döküm parça ithalatı 75 bin tondu. Bu rakam 2023’te 95 bin tona çıktı, 2024’te ise 90 bin ton civarında seyretti. Makine grubunda ise 2021’de 49 bin ton olan ithalat 2024’te 72 bin tona ulaştı,” diye konuştu.
Çinli döküm tesislerinin henüz yüzde 50 kapasiteyle çalıştığını aktaran Efe, Türkiye’de sektörün benzer bir kapasite artırma gündemi olduğunu, ancak bu noktada stratejik bir karar verme aşamasında olduklarını belirtti: “Kapasiteyi mi büyüteceğiz, yoksa daha yüksek katma değerli ürünlere mi yöneleceğiz; bu soruya cevap arıyoruz.”
İşçilik Maliyetleri Rekabeti Zorlaştırıyor
TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu Üyesi Şükrü Keçebir ise sektördeki en önemli maliyet kalemlerinden biri olan işçilik giderlerine dikkat çekti. Keçebir, “Son üç yılda işçilik maliyetleri üç katına çıktı. Eskiden giderlerin yüzde 15’i işçilikken, bugün bu oran yüzde 45’lere dayandı. Bu durum, hem karlılığımızı hem de uluslararası pazarda rekabet gücümüzü zayıflatıyor,” dedi.
