Türkiye’de sanayiden ihracata uzanan taşımacılık zincirinde demiryoluna geçiş hız kazanıyor. TCDD Taşımacılık A.Ş. verileri, yük taşımada demiryolunun hem ekonomik hem çevresel açıdan belirgin üstünlük sunduğunu ortaya koyuyor. Karayolunda bir ton yükün kilometre başına taşınma maliyeti yaklaşık 0,17 dolar seviyesindeyken, demiryolunda bu rakam 0,05 dolara kadar düşüyor. Karbon salımı ise karayoluna göre yaklaşık %80 daha düşük. Bu tablo, birçok Organize Sanayi Bölgesi’nin (OSB) demiryoluna entegre olacak projeleri hızlandırmasına neden oluyor.
Son dönemde farklı illerde planlama ve inşaat aşamalarına giren projeler, OSB’leri ana hatlarla buluşturmayı hedefliyor. Bursa’daki TEKNOSAB, Kayseri OSB, Konya Karma OSB, Kars Lojistik OSB, Eskişehir OSB ve Ankara’daki Başkent OSB öne çıkan merkezler arasında yer alıyor. Ayrıca Mersin-Tarsus OSB gibi liman bağlantısı kurmak isteyen bölgelerde de çalışmalar devam ediyor. Bu hamleler, Türkiye’nin sanayi altyapısında lojistik verimliliğini artırırken karbon ayak izini düşüren daha sürdürülebilir bir modele geçişin işaretlerini veriyor.
Ekonomik, Çevresel ve Kentsel Fayda Bir Arada
Demiryolu taşımacılığının ton-km başına sunduğu düşük maliyet, özellikle hammadde ve ağır sanayi ürünlerinde üreticilere ciddi avantaj yaratıyor. Karbon emisyonunun karayoluna göre çok daha düşük olması, sanayi tesislerinin sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmasına katkı sağlıyor. OSB–liman–demiryolu entegrasyonunun güçlenmesi ise ihracatta maliyet ve zaman avantajı sunarak rekabet gücünü artırıyor.
Öte yandan, yoğun üretim bölgelerinde kamyon trafiğinin azalması hem şehir içi ulaşımı rahatlatacak hem de hava kalitesine olumlu yansıyacak. Tüm bu gelişmeler, Türkiye’nin sanayi-lojistik modelinde demiryolunun daha güçlü bir konuma geçeceğini gösteriyor.
Türkiye’nin demiryolu odaklı bu dönüşümü, ekonomik verimlilikle çevresel sürdürülebilirliği bir araya getiren önemli bir “yeşil lojistik” adımı olarak değerlendiriliyor. Sanayiciler, OSB yönetimleri ve kamu otoriteleri, projelerin hızla hayata geçirilmesi gerektiği konusunda ortak görüşe sahip.
