Türkiye’nin önde gelen sanayi şirketlerini içeren sanayi endeksi, bu yılın ilk dokuz ayında net kârda %70 düşüş yaşadı. Bu sonuçta enflasyon muhasebesinin önemli bir etkisi olsa da, sanayi endeksindeki şirketlerin yarısı ilk dokuz ayda zarar etti.
Merkez Bankası’nın enflasyonla mücadele kapsamında uyguladığı sıkı para politikası ve reel değerli TL, sanayi şirketlerini zorladı. Enflasyon muhasebesi, geçen yılın ilk dokuz ayına göre sanayi şirketlerinin bilançolarındaki bozulmada %75 etkili oldu. Kalan bölüm ise, şirketlerin sıkı para politikası nedeniyle pazarlarını koruyabilmek için marjlarından feragat etmelerinden kaynaklandı. Yılın üçüncü çeyreği en kötü dönem olarak geride kalırken, son çeyrekte büyük bir değişim beklenmiyor. Bilançolarda iyileşmenin ise 2025 yılında faiz indirimlerinin katkısıyla gerçekleşmesi öngörülüyor.
Sanayi Endeksi Şirketlerinin Net Kârı Büyük Ölçüde Azaldı
Borsa İstanbul sanayi endeksinde 233 şirket bulunuyor. Deniz Yatırım’ın sanayi endeksinde listelenen şirketlerin 2023 ve 2024 üçüncü çeyrek net kâr verilerini karşılaştırdığı tablo, çarpıcı sonuçlar ortaya koyuyor. Bu yılın üçüncü çeyreği itibariyle sanayi endeksindeki net kâr toplamı 25.9 milyar lira oldu. Geçen yılın aynı çeyreğinde bu rakam 85.9 milyar lira, bu yılın ikinci çeyreğinde ise 42.1 milyar liraydı. Buna göre, üçüncü çeyrekte ikinci çeyreğe göre net kâr %38,4 azalırken, geçen yılın aynı dönemine göre %69,9 düşüş yaşandı.
2024 üçüncü çeyrek sonu itibariyle 222 şirketin net kâr verisi açıklandı. Bu şirketlerden 110’u zarar açıkladı, yani sanayi endeksindeki şirketlerin %49,54’ü dokuz ay itibariyle zarar etti. 222 şirket arasında, geçen yıl dokuz ay itibariyle net kâr açıklamış olan 45 şirket ise bu yılın ilk dokuz ayında zarar etti. Sanayi endeksindeki şirketlerin %20’sinden fazlası geçen yıla göre kârdan zarara geçti. İlk dokuz ayda kâr etmeyi başaran bazı şirketlerin kârları ise geçen yıla göre önemli ölçüde azaldı. 222 sanayi endeksi şirketi içinde 44 şirketin geçen yılın aynı dönemine göre kârları çift haneli azaldı.
Çimento Şirketleri Öne Çıktı
Sanayi endeksinde, geçen yıl ilk dokuz ayda zarar ettiği halde bu yıl net kâr açıklayan şirketler arasında çimento, tarım teknolojisi, kimya, maden, deri ve enerji sektörleri dikkat çekti.
Deniz Yatırım Strateji ve Araştırma Genel Müdür Yardımcısı Orkun Gödek, Türkiye’de sanayi şirketlerinin zorlu bir dönemden geçtiğini belirtti. Gödek, sıkı para politikasının şirketlerin pazar paylarını korumak adına marjlarından feragat etmelerine neden olduğunu ifade etti. Ayrıca, liranın stabil seyrinin ihracatçıları zorladığını ve Avrupa’nın zayıf durumunun pazar çeşitlendirmesine uygun koşullar sunmadığını vurguladı. Gödek, 2025’in ikinci yarısından önce sanayi kesiminde önemli bir toparlanma beklemediklerini belirtti.
Sanayi Endeksi Aralık Ayında Hızla Yükseliyor
Sanayi endeksi, yılın ilk 11 ayında %16,9 yükseldi ve bu yükseliş enflasyonun gerisinde kaldı. Ancak, aralık ayı sanayi endeksi için oldukça iyi başladı. Özellikle Suriye’deki yönetim değişikliği ile yeniden inşa faaliyetlerinde pazar kapma umudu, çimento, taş toprak ve demir çelik şirketleri hisselerine olumlu yansıdı. Sanayi endeksi, aralık ayının ilk 16 gününde %5,5’e yakın yükseldi. Merkez Bankası’nın faiz indirim döngüsünün başlaması, daha düşük maliyetli kredi imkanlarının yolunu açtı ve 2025 yılının 2024 yılından daha iyi geçmesi bekleniyor.
