İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından her yıl geleneksel olarak yayımlanan “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması-2024” sonuçları kamuoyuyla paylaşıldı.
Açıklanan verilere göre, 2023 yılı itibarıyla Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşunun üretimden satış toplamı 8 trilyon 688 milyar 476 milyon 886 bin 815 TL’ye ulaştı.
Zirvenin Değişmeyen İsmi: TÜPRAŞ
İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan tarafından duyurulan araştırma sonuçlarına göre, Türkiye Petrol Rafinerileri AŞ (TÜPRAŞ), 484,2 milyar TL’lik üretimden satış rakamıyla bu yıl da listenin ilk sırasında yer alarak sanayinin zirvesindeki yerini korudu.
Otomotiv Rüzgârı Listede Hissediliyor
TÜPRAŞ’ın ardından Ford Otomotiv, 238 milyar TL’lik üretimden satışla ikinci sıraya yükseldi. Geçtiğimiz yıl ikincilik koltuğunda bulunan Star Rafineri ise bu yıl 226,8 milyar TL ile üçüncü sıraya geriledi.
Otomotiv sektörünün listede yükselişi dikkat çekici. Toyota Otomotiv, geçen yılki 7’ncilikten bu yıl 127,4 milyar TL ile 5’inciliğe yükseldi. Oyak-Renault, üç basamak birden atlayarak 107,2 milyar TL ile 6’ncı sıraya yerleşti. Mercedes-Benz Türk AŞ ise 94,2 milyar TL’lik satışla 15’incilikten 8’inciliğe tırmandı.
Sürpriz Yükselişler ve Düşüşler
İstanbul Altın Rafinerisi (İAR), 142,5 milyar TL’lik üretimden satışla 4’üncü sırada yer aldı. Arçelik 99,9 milyar TL ile 7’nci sıraya yerleşirken, Gramaltın Kıymetli Madenler Rafineri San. Tic. AŞ büyük bir sıçrama yaparak 44’üncülükten 9’unculuğa çıktı.
Geçen yıl ilk 5’te yer alan Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları TAŞ ise bu yıl 79,5 milyar TL ile 5 basamak gerileyerek 10’uncu sırada yer aldı.
Ciner Grubu’ndan İhracat Başarısı
İSO 500 listesinde Ciner Grubu’na bağlı iki şirket de ilk 100’e girme başarısı gösterdi. Kazan Soda Elektrik Üretim A.Ş., 744 milyon 896 bin dolarlık net katma değerli ihracatla 48’inci sırada yer aldı. Eti Soda Üretim Pazarlama ve Nakliyat A.Ş. ise 400 milyon 433 bin dolarlık ihracatla 90’ıncı sıraya yerleşerek ülke ekonomisine önemli katkı sağladı.
Büyüme Devam Ediyor, Ancak Hız Kesmeye Başladı
Araştırma sonuçlarına göre, 2023 yılında İSO 500’deki şirketlerin üretimden satışları bir önceki yıla kıyasla yüzde 42,1 oranında artarak 4 trilyon 485 milyar TL’den 6 trilyon 375 milyar TL’ye yükseldi.
Ancak bu artışa rağmen büyüme hızı geçen yıllara göre belirgin şekilde yavaşladı. 2022’de yüzde 119 olan üretimden satış artış oranının 2023’te yüzde 42,1’e gerilemesinin nedenlerini açıklayan Erdal Bahçıvan, “Küresel talepteki yavaşlama, 6 Şubat depremleri ve seçimlerin ardından ekonomi politikalarında yaşanan değişim, bu durumu etkileyen temel faktörler olmuştur” ifadelerini kullandı.
